Ο οικισμός αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα και λιμάνια του Αιγαίου κατά τη Μέση και Ύστερη εποχή του Χαλκού (20ος-17ος π.Χ). Επρόκειτο για μια πολυπληθή πόλη 200 στρεμμάτων με αξιοθαύμαστη κοινωνική οργάνωση, δημόσιους δρόμους, αποχετευτικό σύστημα, εγκαταστάσεις υγιεινής και πολυώροφα κτίσματα.
Τα κτήρια του Ακρωτηρίου αποτελούν μοναδικά δείγματα εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής. Μεγαλόπρεπα οικοδομήματα με λαξευτές προσόψεις στέγαζαν κοινοτικές λειτουργίες. Τα ιδιωτικά σπίτια εκτός από τα δωμάτια διαβίωσης είχαν εργαστήρια και αποθηκευτικούς χώρους. Τα υλικά κατασκευής προέρχονταν είτε από το ίδιο το νησί είτε εισάγονταν από άλλες περιοχές. Πετρώματα από τα λατομεία της Θήρας αποτελούσαν το κύριο οικοδομικό υλικό. Βότσαλα και κροκάλες συλλέγονταν για να χρησιμοποιηθούν σε τοίχους και πατώματα. Πολύτιμη ξυλεία από την Κρήτη χρησίμευε ως πλέγμα ξυλοδεσιάς στους τοίχους λειτουργώντας ως αντισεισμική ενίσχυση. Γυψόπλακες από τα λατομεία της Κνωσού τοποθετούνταν στα δάπεδα πάνω από ένα υπόστρωμα θρυμματισμένων όστρεων πορφύρας. Η τεχνογνωσία και η καλαισθησία ήταν εμφανείς σε κάθε δραστηριότητά τους.
5.000 αγγεία ποικίλων τύπων και μεγεθών, εργαλεία, ειδώλια, τελετουργικά αντικείμενα και έπιπλα που ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια των ανασκαφών μαρτυρούν τη μεγάλη ανάπτυξη του οικισμού. Υπολείμματα τροφών και κόκαλα ζώων μας βοηθούν να ανασυγκροτήσουμε τις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων.
Εντυπωσιακές τοιχογραφίες, που αποτελούν τα αρχαιότερα δείγματα μνημειακής ζωγραφικής στον ελλαδικό χώρο, διακοσμούσαν σχεδόν όλα τα κτιριακά συγκροτήματα παρέχοντας μας πολύτιμες πληροφορίες για την κοινωνία του Ακρωτηρίου μέσα από τον αφηγηματικό τους χαρακτήρα.
Τα ποικίλα εισηγμένα υλικά και αντικείμενα αποδεικνύουν τις σχέσεις και την επικοινωνία του Ακρωτηρίου με τη Μινωική Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, την Κύπρο, την Ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και την Αίγυπτο και τη Συρία.
Ισχυροί σεισμοί ανάγκασαν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την πόλη στο τελευταίο τέταρτο του 17ου αιώνα π.Χ. Η αποχώρηση έγινε με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο. Οι ετοιμόρροποι τοίχοι γκρεμίστηκαν. Σωροί από πέτρες συγκεντρώθηκαν σε σημεία που δεν εμπόδιζαν την κυκλοφορία, έτοιμα να ξαναχρησιμοποιηθούν. Τα μεγάλα αγγεία τοποθετήθηκαν κάτω από τα κατώφλια για να είναι προστατευμένα. Η επιθυμία και η ελπίδα για επιστροφή ήταν έκδηλες. Τα πολύτιμα αντικείμενα συνόδευσαν τους κατοίκους που εγκατέλειψαν την πόλη. Η απουσία ανθρώπινων σκελετών στο χώρο αποδεικνύει ότι πράγματι οι κάτοικοι πρόλαβαν να εγκαταλείψουν τον οικισμό. Πιθανώς να εγκατέλειψαν και το νησί της Σαντορίνης.
Ίσως όμως η καταστροφή να τους πρόλαβε συγκεντρωμένους σε ανοιχτό μέρος ή ακόμα και στο λιμάνι προσπαθώντας να σώσουν τους εαυτούς τους και τα υπάρχοντά τους. Η βιβλική ηφαιστειακή έκρηξη που ακολούθησε δεν έκανε εφικτή την επιστροφή στον τόπο εγκατοίκησής τους∙ έδωσε όμως στους μελετητές πληθώρα στοιχείων για τον αιγιακό πολιτισμό και τον εμποροναυτικό οικισμό του Ακρωτηρίου την περίοδο της ακμής του.
Ιωάννα Κασαπάκη
Διπλωματούχος Ξεναγός- Αρχαιολόγος
Διπλωματούχος Ξεναγός- Αρχαιολόγος
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου