Του Βενετσάνου Γιώργου
Το μουσείο ως θεσμός με την σύγχρονη έννοια γεννιέται στα
μέσα του 15ου αιώνα σε πόλεις και βασιλικές αυλές της αναγεννησιακής Ιταλίας,
ενώ κατά τον 16ο αιώνα συναντάμε την πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του ορού
μουσείο, για να περιγράψει μια συλλογή του Λαυρέντιου του μεγαλοπρεπή των
Μεδίκων. Περνώντας στον 18ο αιώνα το μουσείο παύει να είναι προνόμιο των λίγων
και απευθύνεται πλέον στο ευρύ κοινό, ως ο τόπος που ενθαρρύνει την καλλιέργεια
αλλά και την εκπαίδευση των πολιτών. Στον 19 αιώνα παρατηρούμε ότι ο
ρόλος των μουσείων είναι να λειτουργούν ως θεματοφύλακας των εθνικών παραδόσεων
και της εθνικής ταυτότητας. Η αντίληψη αυτή συσχετίζεται άμεσα με τα
εθνικοαπελευθερωτική κινήματα που χαρακτηρίζουν αυτόν τον αιώνα την Ευρώπη,
άλλα και την Ελλάδα. Τέλος, στον 20 πλέον αιώνα επικρατεί άλλη λογική για τα
μουσεία, από καθαρά εγκυκλοπαιδικού χαρακτήρα, με έμφαση σε αρχαιότητες και
φυσικά αξιοπερίεργα, δίνεται πλέον βάση στην προστασία και προβολή των
καταλοίπων του παρελθόντος.
Το μουσείο θεωρείται ένας ιερός χώρος όπου φυλάσσονται
γνήσια αντικείμενα, όπως είναι έργα τέχνης, τεχνολογίας, ιστορικά τεκμήρια, τα
οποία προορίζονται για την διαπαιδαγώγηση των πολιτών. Είναι μια αντίληψη που
έχει σχέση με την ιστορία και γενεαλογία του μουσείου και της συλλογής. Δηλαδή
τα αντικείμενα θεωρούνται φορείς γνώσης, την οποία δύνανται να μεταδώσουν μόνο
μέσα από την επιστημονικά επιβεβαιωμένη γνησιότητα τους. Μέσα σε αυτά τα
πλαίσια δεν δίνεται προτεραιότητα και έμφαση στην κριτική ανάλυση του ρόλου του
ίδιου του μουσείου, με άλλα λόγια δεν το αφήνουν να μιλήσει με τον επισκέπτη,
αποδίδοντας δευτερεύουσα θέση στην ερμηνευτική διαδικασία που γίνεται μέσα στον
χώρο του και στα όποια μηνύματα ηθελημένα ή αθέλητα, αυτό εκπέμπει προς τα έξω.
Αυτή η λογική θεωρείται πλέον ξεπερασμένη και έχει αναθεωρηθεί κάτω από την λογική της σύγχρονης μουσειολογικής θεωρίας, καθώς και των πρακτικών αναγκών. Το μουσείο δεν είναι πλέον αυτό που γνωρίζαμε, ένα απολιθωμένο πράγμα με μερικές βιτρίνες με σκόρπια αντικείμενα, χωρίς αρχή και δίχως τέλος και το κυριότερο δεν είναι απρόσωπο, σε αναγκάζει να συμμετέχεις βάζοντας την σκέψη σου σε μια σειρά και βεβαίως δεν είναι απρόσωπο, μια και αλληλεπιδρά με τους επισκέπτες, ξεπερνώντας τις παραδοσιακές αντιλήψεις που συνήθως υπηρετεί και προσφέρει στον εαυτό του νέους πολυδιάστατους ρόλους. Κύριο μέλημα του σήμερα, είναι η κατανόηση των προκαταλήψεων και των αναγκών, τόσο των επισκεπτών, όσο και των μη επισκεπτών, καθώς και η συμμετοχή τους στο σχεδιασμό των εκθεμάτων και των άλλων ερμηνευτικών μέσων, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δίνεται η δυνατότητα στους επισκέπτες να έρχονται σε άμεση επαφή με τα εκθέματα.
Αυτή η λογική θεωρείται πλέον ξεπερασμένη και έχει αναθεωρηθεί κάτω από την λογική της σύγχρονης μουσειολογικής θεωρίας, καθώς και των πρακτικών αναγκών. Το μουσείο δεν είναι πλέον αυτό που γνωρίζαμε, ένα απολιθωμένο πράγμα με μερικές βιτρίνες με σκόρπια αντικείμενα, χωρίς αρχή και δίχως τέλος και το κυριότερο δεν είναι απρόσωπο, σε αναγκάζει να συμμετέχεις βάζοντας την σκέψη σου σε μια σειρά και βεβαίως δεν είναι απρόσωπο, μια και αλληλεπιδρά με τους επισκέπτες, ξεπερνώντας τις παραδοσιακές αντιλήψεις που συνήθως υπηρετεί και προσφέρει στον εαυτό του νέους πολυδιάστατους ρόλους. Κύριο μέλημα του σήμερα, είναι η κατανόηση των προκαταλήψεων και των αναγκών, τόσο των επισκεπτών, όσο και των μη επισκεπτών, καθώς και η συμμετοχή τους στο σχεδιασμό των εκθεμάτων και των άλλων ερμηνευτικών μέσων, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δίνεται η δυνατότητα στους επισκέπτες να έρχονται σε άμεση επαφή με τα εκθέματα.
Εικόνα 1: Κτίριο αρχαιολογικού μουσείου Ναυπλίου
Στο εσωτερικό ενός μουσείου πλέον το βάρος δίνεται στον
επισκέπτη, έτσι ώστε να αποκομίζει μια ευχάριστη εμπειρία, που βελτιώνει
σημαντικά πολλές πλευρές της ερμηνευτικής πρακτικής. Αποτέλεσμα είναι ο πολίτης
σε ένα τέτοιο μουσείο να αποκομίζει ευχάριστες εντυπώσεις. Ας επισκεφθούμε
καλύτερα ένα τέτοιο μουσείο το οποίο απεμπόλησε το παλαιό του παρελθόν χάριν
της νέας πρακτικής, πρόκειται για το αρχαιολογικό του Ναυπλίου.
Πρώτη πρωτεύουσα της χώρας μετά την απελευθέρωση από την
τουρκοκρατία, το Ναύπλιο είχε την τύχη να κληρονομήσει ένα εξαιρετικό ενετικό κτίριο, που
έγινε ένα από τα πρώτα μουσεία της Ελλάδος. Βρίσκεται στο κέντρο της παλαιάς
πόλης και συγκεκριμένα στην πλατεία συντάγματος. Είναι η πλατεία του
διαμορφώθηκε κατά τη Β’ Ενετοκρατία (1686-1715), και αρχικά είχε ονομαστεί Piazza
dei Armi (πλατεία των Όπλων), ενώ στην Τουρκοκρατία και κατά τα πρώτα χρόνια
μετά την απελευθέρωση λεγόταν Πλατεία Πλατάνου, από το μεγάλο πλάτανο που
υπήρχε εκεί και κάτω από τον οποίο μαζεύονταν οι Δημογέροντες και συζητούσαν τα
προβλήματα του Αγώνα, ενώ το 1834 μετονομάζεται σε Πλατεία Λουδοβίκου, προς
τιμήν του βασιλιά της Βαυαρίας και πατέρα του Όθωνα. Μετά την Επανάσταση της
3ης Σεπτεμβρίου, πήρε το σημερινό της όνομα.
Το μέγαρο βρίσκεται
ανάμεσα σε κτίρια διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών και αυτή η μίξη το
κάνει ακόμη ομορφότερο, αλλά και η ιστορία του δεν είναι αμελητέα,
κατασκευάστηκε το 1713 ως κτίριο του
Οπλοστασίου (Armeria) του ενετικού στόλου, από τον προβλεπτή Αυγουστίνο
Σαγρέδο, όπως αναγράφεται στην εντοιχισμένη πλάκα:
PROMTUARIUM
CLASSIS AD URBIS
UTILITATEM ET ORNAMENTUM AUG(USTINUS) SAGREDO PROV(ISOR) CLASSIS MARIS MAGNIFICE EDIFICAVIT. ANNO M.DCC.XIII.
Εικόνα 2: Εντοιχισμένη ενετική πλάκα
Σε ελληνική μετάφραση σημαίνει τα εξής:
Αποθήκην του Στόλου προς χρήσιν και κόσμησίν της πόλεως Ο Αυγ(ουστίνος Σαγρέδος Προβλ(επτής) του Στόλου μεγαλοπρεπώς ανήγειρεν. Εν έτει 1713.
Μεταγενέστερα λειτούργησε ως στρατώνας και λέσχη
αξιωματικών. Η ταλαιπωρία του κτιρίου από
τις διάφορες μετασκευές σταματά το 1926, όταν αποφασίζεται να γίνει
αρχαιολογικό μουσείο, για να στεγάσει τα σημαντικά ευρήματα από τις ανασκαφές
στην Ασίνη και στα Δενδρά, που έγιναν από το Σουηδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο,
και τα οποία παρέδωσαν επισήμως στην ελληνική κυβέρνηση μαζί με μια μεγάλη
χρηματοδότηση από την πλευρά τους, κατά την επίσκεψη του Στρατηγού Θ. Πάγκαλου
στο Ναύπλιο. Η αίθουσα του δεύτερου ορόφου οργανώθηκε τότε για να τα
συμπεριλάβει σε μόνιμη έκθεση του κτηρίου και ονομάστηκε τιμητικά «Σουηδική αίθουσα».
Το όλο οικοδόμημα
είναι μνημειακής κλίμακας, διώροφο με ελαφρά, στοιχεία μπαρόκ. Το ισόγειο έχει
διαμορφωθεί με τοξωτή στοά που στηρίζεται σε τέσσερις πεσσούς, ενώ ο τοίχος
πίσω από τη στοά αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη του 19ου αιώνα. Στα τόξα του
ισογείου, στους τοίχους καθώς και στα πλαίσια των παραθύρων προεξέχουν πώρινοι
λίθοι, στο στυλ της λεγόμενης ρούστικας, ενώ οι όροφοι ξεχωρίζουν μεταξύ τους
με ζώνες από πωρόλιθο.
Αυτή είναι εν συντομία η ιστορία του κτιρίου, που το
γνωρίζουμε σήμερα ως Αρχαιολογικό Μουσείο του Ναυπλίου και στο οποίο έγινε
επανέκθεση των αρχαιοτήτων, αφού προηγήθηκαν πολύχρονες εργασίες για την
ανακαίνισή του. Αποτέλεσμα εντυπωσιακό και σήμερα να είναι ένα από τα πιο
εκσυγχρονισμένα κτίρια, στεγάζοντας στους δυο ορόφους του, όλη την ιστορία της
Αργολίδας.
Η επανέκθεση στο μουσείο έγινε με σύγχρονη μουσειολογική
αντίληψη και περιλαμβάνει 2.000 περίπου εκθέματα, τα οποία αναπτύσσονται σε δύο
αίθουσες όμοιας κάτοψης, στους δύο ορόφους του κτηρίου. Μέσα από τα εκθέματα που θα δει ο επισκέπτης,
γίνεται η ανάδειξη των πολιτισμών που άνθησαν στην Αργολίδα από την απώτατη
προϊστορία έως την ύστερη αρχαιότητα, σε μια αδιάσπαστη σχεδόν συνέχεια από το
32.000 π.X. έως και τον 6ο μεταχριστιανικό αιώνα.
Στην αίθουσα του πρώτου ορόφου παρουσιάζονται τα ευρήματα
των προϊστορικών χρόνων ενώ στην αίθουσα του δεύτερου ορόφου τα ευρήματα των
ιστορικών χρόνων, δίνοντας έμφαση στους
επισκέπτες έτσι ώστε να έχουν μια ευχάριστη εμπειρία, που βελτιώνει πολλές
πλευρές της ερμηνευτικής πρακτικής. Παρατηρούμε μειωμένα κείμενα (όχι παντού),
χρήση έγχρωμων εικονογραφήσεων, ξενόγλωσσες περιλήψεις, αναπαραστάσεις σε μικρή
κλίμακα, ενώ τα εκθέματα οργανώνονται σε θεματικές ενότητες, που πλην της
παραδοσιακής προθήκης, πλαισιώνονται κυρίως με νέες σύγχρονες τεχνολογίες, όπως
είναι το βίντεο και το κομπιούτερ.
Τρία παραδείγματα αυτής της χρήσης:
Πανοπλία των Δενδρών
α) Στο σημαντικό έκθεμα της πανοπλίας των Δενδρών, μοναδική στην Ελλάδα και παγκοσμίως. Δίπλα της βρίσκεται μια οθόνη όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει τον τρόπο με τον οποίο η πανοπλία μπαίνει στο κορμί ενός ανθρώπου.
β) Οι οθόνες του μουσείου, δύο στον 1ο όροφο και τέσσερις στον 2ο. Εδώ οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δουν τα μέρη στα οποία εντοπίστηκαν τα εκθέματα. Έτσι έχουν μια πλήρη εικόνα για αυτό που βλέπουν. Με αυτό τον τρόπο εντυπωσιάζονται και παράλληλα ενημερώνονται, άρα τους δημιουργείτε κίνητρο για να αγκαλιάσουν τον χώρο του μουσείου.
γ) Στην αίθουσα πολυμέσων ένας προτζέκτορας παίζει συνεχώς, δίνοντας εκτεταμένες πληροφορίες για τη Μυκηναϊκή περίοδο με δύο βίντεο. Το πρώτο δείχνει στιγμιότυπα από τα βίντεο που τράβηξαν το 1960 οι Σουηδοί αρχαιολόγοι όταν εντόπισαν την περίφημη Πανοπλία των Δενδρών και το δεύτερο δείχνει την ιστορία της Αργολίδας από την Προϊστορική μέχρι τη Μυκηναϊκή περίοδο.
Τρία παραδείγματα αυτής της χρήσης:
Πανοπλία των Δενδρών
α) Στο σημαντικό έκθεμα της πανοπλίας των Δενδρών, μοναδική στην Ελλάδα και παγκοσμίως. Δίπλα της βρίσκεται μια οθόνη όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει τον τρόπο με τον οποίο η πανοπλία μπαίνει στο κορμί ενός ανθρώπου.
β) Οι οθόνες του μουσείου, δύο στον 1ο όροφο και τέσσερις στον 2ο. Εδώ οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δουν τα μέρη στα οποία εντοπίστηκαν τα εκθέματα. Έτσι έχουν μια πλήρη εικόνα για αυτό που βλέπουν. Με αυτό τον τρόπο εντυπωσιάζονται και παράλληλα ενημερώνονται, άρα τους δημιουργείτε κίνητρο για να αγκαλιάσουν τον χώρο του μουσείου.
γ) Στην αίθουσα πολυμέσων ένας προτζέκτορας παίζει συνεχώς, δίνοντας εκτεταμένες πληροφορίες για τη Μυκηναϊκή περίοδο με δύο βίντεο. Το πρώτο δείχνει στιγμιότυπα από τα βίντεο που τράβηξαν το 1960 οι Σουηδοί αρχαιολόγοι όταν εντόπισαν την περίφημη Πανοπλία των Δενδρών και το δεύτερο δείχνει την ιστορία της Αργολίδας από την Προϊστορική μέχρι τη Μυκηναϊκή περίοδο.
Το μουσείο περιλαμβάνει ευρήματα από την Παλαιολιθική εποχή έως την
Ύστερη Αρχαιότητα από την Tίρυνθα, τα Δενδρά, την Aσίνη, τη Nαυπλία, την
Eρμιόνη, το Mπερμπάτι και το σπήλαιο Φράγχθι. Aγγεία από τη Γεωμετρική-Αρχαϊκή
περίοδο, ειδώλια, κεραμικά, πήλινες ασπίδες από την Tίρυνθα, γουρουνοκεφαλές
από τελετές, απολιθωμένα σύκα από τη Mιδαία. Ένα από τα σημαντικότερα εκθέματα
είναι ο παναθηναϊκός αμφορέας, που ήταν το έπαθλο των νικητών των Παναθηναϊκών
Αγώνων και ο οποίος κάθε τέσσερα χρόνια βγαίνει από το μουσείο, για να
μεταφερθεί στην εκάστοτε πόλη όπου πρόκειται να πραγματοποιηθούν οι Ολυμπιακοί
Αγώνες.
Το μουσείο του Ναυπλίου αν και θεωρείται ένα από τα σύγχρονα
και με την νέα μουσειολογική πρακτική
μετά την ανακαίνιση και επανέκθεση των αρχαιοτήτων, παρουσιάζει και μερικά
προβλήματα εξυπηρέτησης και απόδοσης που αν δεν υπήρχαν θα μπορούσαμε να πούμε ότι
πλησιάζει το τέλειο.
Ας τα
δούμε όμως με λεπτομέρεια και πρώτα το πρακτικό μέρος, αυτό που άφορα άμεσα την
εξυπηρέτηση των επισκεπτών.
Εικόνα 3: Η είσοδος με το wc
α) Ξεκινώντας από την είσοδο (Εικ.3), βλέπουμε ότι οι wc κοινού είναι τοποθετημένες όπως μπαίνουμε αριστερά, αυτό δεν θα ήταν πρόβλημα αν κάποιος ο οποίος βρίσκεται στον δεύτερο όροφο, είχε δυνατότητα εξυπηρέτησης εκεί ή στον πρώτο όροφο, αυτό όμως δεν συμβαίνει με αποτέλεσμα, να είναι υποχρεωμένος να διασχίσει δυο ορόφους για να καταλήξει στην είσοδο.
Στα θετικά τοποθετούμε την πινακίδα που μας δείχνει την κάτοψη των ορόφων και είναι αναλυτική, αλλά η τοποθέτηση της απέναντι από το wc δεν κρίνεται και ως καλύτερη, προτιμότερο ήταν και λόγο έλλειψης χώρου, να τοποθετηθεί εξωτερικά της εισόδου, ίσως έτσι να λειτουργούσε και ως μαγνήτης, ακόμη και για άτομα που το ενδιαφέρων τους δεν είναι να έχουν ως πρώτη τους προτεραιότητα ένα μουσειακό χώρο με αρχαιότητες.
β) Αν και ο χώρος του μουσείου σέβεται όσους έχουν κινητικά προβλήματα και αυτό φαίνεται με το που μπαίνουμε στην είσοδο (Εικ. 4 ), δημιουργείται ένα πρόβλημα όταν ο συγκεκριμένος επισκέπτης φτάνει στον πρώτο όροφο, γιατί πρέπει να κατεβεί, να διασχίσει ένα διάδρομο πέντε μέτρων και να ανέβει στο επόμενο, κάτι το οποίο θα επαναλάβει ξανά για να επισκεφθεί τον δεύτερο όροφο (Εικ. 5). Όλα αυτά δημιουργούν μια ταλαιπωρία που πιστεύω δεν θα ήταν απαραίτητο, αν είχαν φροντίσει να υπήρχε ένα εξωτερικός ανελκυστήρας (από την πίσω πλευρά του κτιρίου} που θα έλυνε άπαξ και δια παντός το πρόβλημα.
Είκονα 6: Σκάλες Είκόνα 7: Σκάλες
Ένα άλλο κατασκευαστικό χαρακτηριστικό του κτηρίου είναι οι σκάλες του, που είναι πάνω από το κανονικό και σύμφωνα με τα κατασκευαστικά πρότυπα των Ενετών (Εικ. 6,7), με αποτέλεσμα να δημιουργούν μικρό μεν, πρόβλημα δε στους επισκέπτες, μια και χρειάζονται μεγάλες δρασκελιές για να ανέβεις ή να κατέβεις. Το να γίνουν επεμβάσεις για διόρθωση κατά την μάλλον κρίνεται απαγορευτικό, μιας και θα αλλοίωνε τελείως την φυσιογνωμία του μεγάρου και ίσως είναι ο λόγος που δεν έχει γίνει.
Πριν μπούμε στην κυρίως αίθουσα του πρώτου ορόφου μας υποδέχεται η σήμανση «προσοχή σκαλοπάτι» και αυτό γιατί η αίθουσα χωρίζεται από ένα μεγάλο σκαλί (Εικ. 8), το οποίο ναι μεν μας προειδοποιεί, άλλα τίποτε δεν μπορεί να παρακάμψει την ανθρώπινη απροσεξία, με κίνδυνο ατυχήματος, εδώ τα πράγματα είναι πιο εύκολα και άνετα θα μπορούσε να διορθωθεί, μικραίνοντας το ύψος με μια κατασκευή (όχι απαραίτητα σταθερή) σκαλιού μικρότερου μεγέθους. Αρκετά όμως με την γκρίνια που ενίοτε μπορεί να αποβεί και δημιουργική, ας περάσουμε όμως στο ουσιαστικό μέρος του μουσείου στις αρχαιολογικές μαρτυρίες και την παρουσίαση τους.
Η αφήγηση ξεκινά στον πρώτο όροφο με την παρουσίαση
παλαιολιθικών εστιών από τις βραχοσκεπές στο φαράγγι της Κλεισούρας στην
Πρόσυμνα (32000-21000 π.Χ.). Ευρήματα του σπηλαίου Φράγχθι από την Ερμιονίδα, εκτίθενται λίθινα και οστέινα εργαλεία, υπολείμματα της διατροφής των κατοίκων του σπηλαίου, όπως όστρεα και οστά ψαριών και ζώων, επίσης κοσμήματα από όστρεο, οστό και λίθο, καθώς και τα πρώτα χειροποίητα νεολιθικά αγγεία από πηλό, μαζί μια αντιπροσωπευτική σειρά πήλινων ανθρωπόμορφων και ζωόμορφων ειδωλίων.
Στην συνέχεια έχουμε τα εκθέματα του πρωτοελλαδικού πολιτισμού μέσα από τα ευρήματα
σημαντικών κέντρων όπως η Τίρυνθα, η Ασίνη και το Μπερμπάτι και όχι μόνο.
Ακολούθως παρουσιάζεται ο μεσοελλαδικός οικισμός της Ασίνης.
Αγγεία και άλλα τέχνεργα από τον οικισμό αλλά και τους τάφους, που καλύπτουν το
σύνολο του χρονολογικού φάσματος της
Μεσοελλαδικής εποχής (2100-1600 π.Χ.).
Η παρουσίαση συμπληρώνεται με ταφές από τον 17ου-16ου αι.
π.Χ. από την Πρόνοια Ναυπλίου, Μιδέα και
Τίρυνθα, και ολοκληρώνεται με την αναπαράσταση ενός λακκοειδούς τάφου
από το μεσοελλαδικό νεκροταφείο στο Μπερμπάτι. Ενω η δομή της μυκηναϊκής
ανακτορικής εξουσίας και διοίκησης σκιαγραφείται μέσα από τα ευρήματα των δύο
μεγάλων μυκηναϊκών κέντρων, της Τίρυνθας, της Μιδέας, καθώς και της Ασίνης. Ενώ
σε ξεχωριστή προθήκη παρουσιάζεται το θέμα του πολέμου και του κυνηγιού που
αποτελούσαν μέσο επίδειξης δύναμης και γοήτρου της μυκηναϊκής άρχουσας τάξης.
Εικόνα 10 Εικόνα
11
Στις φωτογραφίες 1Ο και 11 βλέπουμε αγγεία που είναι μοναδικά στο είδος τους, να βρίσκονται σε άμεση
επαφή με τον επισκέπτη και να είναι ελεύθερα στην αφή. Μπορεί να είναι
στερεωμένα καλά, αλλά αυτό δεν αποκλείει απολύτως τίποτε, καλό θα είναι να
μπει τουλάχιστον ένα κορδόνι που να κρατά τούς επισκέπτες σε μια διακριτική
απόσταση, χωρίς όμως να τους αποξενώνει από το έκθεμα.
Δεύτερος όροφος
Εδώ η παρουσίαση ξεκινά με τα υλικά κατάλοιπα της Εποχής
του Σιδήρου. Τα εκθέματα που αποτελούνται κατά κύριο λόγο από κεραμική,
αφενός καταδεικνύουν τη συνέχεια και αφετέρου παρουσιάζουν τους όποιους
νεωτερισμούς της Πρωτογεωμετρικής περιόδου. Η Γεωμετρική εποχή σκιαγραφείται από τα ευρήματα των τάφων της Πρόνοιας Ναυπλίου, Τίρυνθας, Ασίνης και Μπερμπατίου. Ενώ οι λατρείες της αρχαϊκής εποχής παρουσιάζονται κυρίως μέσα από τα ευρήματα της Τίρυνθας. Ακολουθεί η ενότητα των αρχαίων πόλεων της Επιδαύρου, της Ερμιόνης, των Αλιέων, καθώς και η αρχαία Ασίνη και η περιήγηση ολοκληρώνεται με την παρουσίαση μιας αγροικίας του 6ου αι. μ.Χ. στο Πύργουθι.
Εικ. 14: Διάφορα αγγεία από δωρητές
Εικ. 14: Διάφορα αγγεία από δωρητές
Στις εικόνες 15, 16, 17 βλέπουμε στην πρώτη αγγεία ελευθερα στην αφή και στην δεύτερη και τρίτη εκθέματα με μικτή μορφή. Επισκεπτόμενοι τώρα τον χώρο βλέπουμε ότι επαναλαμβάνεται η πρακτική που επιτρέπει την άμεση επαφή με τις αρχαιότητες, ίσως για λόγους ασφάλειας των αρχαιοτήτων να πρέπει να ακολουθηθεί και εδώ η λογική της διακριτής απόστασης. Κοιτάζοντας τις προθήκες εντοπίζουμε κάτι το οποίο μόνο ως λάθος μπορώ να το χαρακτηρίσω, ίσως στο μάτι του επισκέπτη πήλινα και μεταλλικά αντικείμενα να χτυπάνε όμορφα, όμως αυτά μεταξύ τους είναι ανόμοια και μάλιστα διαφορετικής αντοχής στο χρόνο. Ο πηλός είναι σαφώς μεγαλύτερης αντοχής μια και δεν αλλοιώνεται εύκολα στην ατμοσφαίρα, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με το μέταλλο το οποίο θα πρέπει να βρίσκεται υπό συγκεκριμένες συνθήκες που να το προστατεύουν από την διάβρωση.
Επιγραφές
Οι επεξηγηματικές
επιγραφές σε όσο αφορούν τα μικρά αντικείμενα χαρακτηρίζονται ως άριστες, όταν
όμως περνάμε στην περιγραφή μεγάλων χωρών και εκθεμάτων, εκεί βλέπουμε κατεβατά
στην κυριολεξία τα οποία αν είχαν συρρικνωθεί λίγο πιο πολύ θα ήταν και πιο
ευχάριστα στο μάτι, μιας και θα προσέφεραν μια γρήγορη, ευχάριστη, διόλου
κουραστική και σαφέστατα ενημερωτική ματιά στον επισκέπτη του μουσείου, ο
οποίος ενδιαφέρεται να μάθει όσο το δυνατόν πιο σύντομα, περισσότερα πράγματα
για τις αρχαιολογικές μαρτυρίες που του παρουσιάζονται μπροστά του, αφιερώνοντας
τις περισσότερες φορές ένα μέρος του χρόνου του, που δεν είναι και το
περισσότερο. Επομένως η
λογική που έπρεπε να πρυτανεύσει ήταν το να μπουν οι υπεύθυνοι στην θέση των επισκεπτών, έτσι ώστε το μουσείο μας να γίνει αν όχι καταπληκτικό, τουλάχιστον ελκυστικό σε αρκετά σημεία.
Γενικά το αρχαιολογικό του Ναυπλίου δομημένο μέσα σε ένα μεσαιωνικό κτίριο παρουσιάζει προβλήματα, κυρίως εξυπηρέτησης επισκεπτών, κάποια από αυτά είναι δυνατόν να λυθούν και κάποια όχι. Παρά όλα αυτά τα προβλήματα όμως, στο θέμα της παρουσίασης των αρχαιολογικών μαρτυριών, αν εξαιρέσουμε κάποιες μικροαστοχίες οι οποίες οποίες διορθώνονται σχετικά εύκολα, ίσως να μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε αν όχι άριστο, τουλάχιστον εξαιρετικό, μια και εν μέρη καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες της μουσειολογίας. Η ελκυστικότητα του γίνεται φανερή και από το ότι από τότε που ανακαινίστηκε το μουσείο και λειτουργεί βάση των σύγχρονων αναγκών, διπλασίασε μέσα σε έναν χρόνο τις επισκέψεις του, ενώ τριπλασίασε τις επισκέψεις σχολείων που συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα.
Γενικά το αρχαιολογικό του Ναυπλίου δομημένο μέσα σε ένα μεσαιωνικό κτίριο παρουσιάζει προβλήματα, κυρίως εξυπηρέτησης επισκεπτών, κάποια από αυτά είναι δυνατόν να λυθούν και κάποια όχι. Παρά όλα αυτά τα προβλήματα όμως, στο θέμα της παρουσίασης των αρχαιολογικών μαρτυριών, αν εξαιρέσουμε κάποιες μικροαστοχίες οι οποίες οποίες διορθώνονται σχετικά εύκολα, ίσως να μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε αν όχι άριστο, τουλάχιστον εξαιρετικό, μια και εν μέρη καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες της μουσειολογίας. Η ελκυστικότητα του γίνεται φανερή και από το ότι από τότε που ανακαινίστηκε το μουσείο και λειτουργεί βάση των σύγχρονων αναγκών, διπλασίασε μέσα σε έναν χρόνο τις επισκέψεις του, ενώ τριπλασίασε τις επισκέψεις σχολείων που συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα.
Βιβλιογραφίκες πηγές
• Α.ΓΚΑΖΗ,
Τ. ΝΟΥΣΙΑ, "Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο -Μουσειολογία, Μέριμνα για τις
Αρχαιότητες". Τόμος Γ', εκδόσεις ΕΑΠ, Πάτρα 2003.
• Μούλιου Μ.
& Μπούνια Α. 1999, "Μουσειακές εκθέσεις. Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στη μουσειακή θεωρία. και πρακτική", Αρχαιολογία και τέχνες.
• Merriman
N. 1999, "Ανοίγοντας τα μουσεία στο κοινό", Αρχαιολογία και τέχνες.
Ηλεκτρονικές πηγές
Ηλεκτρονικές πηγές
• https://argolikivivliothiki.gr/tag/αρχαιολογικό-μουσείο.
• http://odysseus.culture.gr.
• http://www.ethnos.gr/politismos.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου