ΜΕ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Με τον τούρκο γελοιογράφο IZEL ROZANTΑL

Το πάνελ της συζήτησης διακρίνονται από δεξιά, ο έλληνας εκπρόσωπος Γιάννης Γερούλιας, η κα DAMLA DEMIROZU του πανεπιστήμιου της Άγκυρας, ο κ. TAN ORAL και η ελληνίδα μεταφράστρια

ΜΕ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Πραγματοποιήθηκε στη λέσχη κόμιξ στο Μοναστηράκι, η ελληνοτουρκική συνάντηση με θέμα: «με γελοιογραφίες οι τούρκο – ελληνικές σχέσεις».

H πρώτη  έκθεση έγινε στην Άγκυρα στις 18 Νοέμβριου 2011 και ακολούθησε η επόμενη στις 2 Δεκεμβρίου 2011 στην Αθήνα.

Οι εκδηλώσεις αυτές διοργανώνονται με την υποστήριξη της γενικής γραμματείας της ευρωπαϊκής ένωσης CFCU, στα πλαίσια του προγράμματος «πολιτισμός και τέχνη – διάλογος Ι Ι » της κοινωνίας των πολιτών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και της Τουρκίας. Σκοπός τους είναι η ενίσχυση του διαπολιτισμικού διάλογου μεταξύ των δυο χωρών, μέσα από την τέχνη της γελοιογραφίας.

Στα εργαστήρια που δημιουργήθηκαν για να φτιαχτούν τα σκίτσα της έκθεσης συμμετείχαν από την Ελλάδα οι: Γιάννης Γερούλιας, Νίκος Τριανταφύλλου, Σοφία Μητράκη (Καραχάλιου), Αντώνης Πάσσαρης, και Γρηγόρης Γρηγορίου. Από την πλευρά της Τουρκίας οι: Τάν Όραλ, Νεζίχ Νταντιάλ, Καμίλ Μασαράτζη, Ιζέλ Ροζεντάλ, Ερτάν Ακγιόλ, και Μεχμέτ Σενκιόζ.

Στην έκθεση είχα την ευκαιρία να συναντηθώ και να ακούσω την άλλη πλευρά του αιγαίου, ενώ σε συνομιλία που είχα με τον IZEL ROZANTΑL, τον ρώτησα κάτι που με προβληματίζει χρόνια, και πιστεύω όχι μόνο εμένα: « κε Ιζέλ μέσα από τα σκίτσα σας παρουσιάζεται τα κοινά σημεία των δυο λαών, και μας δείχνεται ότι υπάρχει όχι μόνο δυνατότητα σύγκλησης, άλλα και περαιτέρω ευνοϊκή πορεία. Αυτό όμως έρχεται σε αντίθεση με τις εκάστοτε ηγεσίες της χώρας σας, που δημιουργούν προβλήματα στην Ελλάδα. Ως πρέσβης λοιπόν καλής θέλησης που είστε, μπορείτε να μου δώσετε μια εξήγηση για αυτό το ασυμβίβαστο;».

Η απάντηση ήταν: ότι «έχουμε δίκιο σε αυτά που λέμε, αλλά και εγώ ο ίδιος δεν μπορώ να καταλάβω, γιατί ενώ υπάρχουν αυτά τα κοινά σημεία, δεν μπορούμε να συνεργαστούμε», ενώ συνέχισε λέγοντας «ότι ακόμη και σε κατατομή ανθρώπου έχουμε σχεδόν τα ιδία στοιχεία. Μάλιστα φώναξε κοντά του ένα Έλληνα συνάδελφο του και είπε: «βλέπεται καμία διάφορα ανάμεσα μας; Και να σας πω ακόμη και κάτι άλλο, πάω στην Τουρκία, πίνω ρακί και ούζο, έρχομαι στην Ελλάδα, πίνω ρακί, πίνω ούζο και γεύομαι τις ίδιες γεύσεις…ενώ στην εταιρεία που εργάζομαι όταν κάνουμε διεθνή συνέδρια, κάθομαι πάντα κοντά στον Έλληνα εκπρόσωπο και στο τέλος καταλήγουμε να διασκεδάζουμε μαζί», επίσης έκανε και μια άλλη επισήμανση σχετικά με τα εργαστήρια γελοιογραφίας σε Ελλάδα και Τουρκία στα οποία συμμετείχαν και μικρά παιδία λέγοντας ότι: «οι μικροί σκιτσογράφοι εκφράζονται με εικόνες ειρηνικές σε σχέση με Ελλάδα και Τουρκία, δείχνοντας την ανάπτυξη αλληλοκατανόησης που υπάρχει μεταξύ των δυο λαών. Αντιθέτως σε μια παρόμοια προσπάθεια που έγινε μεταξύ νεαρών παλαιστίνιων, με θέμα τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, εκεί δυστυχώς τα σκίτσα τους ήταν γεμάτα: από βόμβες, νάρκες, τεθωρακισμένα, ενώ είχαν εξαφανίσει το Ισραήλ από το χάρτη».

Ο κος TAN ORAL ένας από τους μεγαλύτερους γελοιογράφους στην χώρα του, κάτι σαν τον ΚΥΡ το δικό μας. Στην παρέμβαση του μας είπε ότι: «σε καμία άλλη χώρα δεν αισθάνεται άνετα παρά μόνο στην χώρα μας και ότι ειλικρινά λυπάται που δεν μπορούσε να έρθει νωρίτερα, αλλά όταν ήταν νέος απαγορεύονταν να φυγή κάποιος  από την χώρα του, πάνω από μια φορά το χρόνο….» Τελειώνοντας τον λόγο του, έκανε μια κίνηση που αν και την θεωρώ συμβολική, έχει την άξια της, μας προσκάλεσε να τον επισκεφτούμε στο σπίτι του στην Κωνσταντινούπολη. Ο κος Οράλ είναι ένας ενδιαφέρον άνθρωπος και αποκόμισε τις καλύτερες των εντυπώσεων και τα πιο ευμενή σχόλια από τους παρευρισκομένους, το χιούμορ του ο αυθορμητισμός του και το χαμόγελο σε αυτόν τον άνθρωπο ξεχειλίζουν.

Παρών στο πάνελ και η καθηγήτρια του πανεπιστήμιου της Άγκυρας κα DAMLA DEMIROZU η οποία έχει την επιμέλεια του έντυπου που διανέμεται στους επισκέπτες της έκθεσης. Στην ομιλία της μας μίλησε για αντιλήψεις που καταρρέουν και γεφύρωση του χάσματος μεταξύ ελλήνων και τούρκων, που κατά την άποψη της «ξεκίνησε με το μεγάλο σεισμό στην Τουρκία στις 17 Αύγουστου 1999. Ένας έλληνας ο οποίος παρακολουθούσε την τηλεόραση στο σπίτι του αντίθετα με την εικόνα της επίσημης αντίληψης για τον «άλλο» είδε τον κοινό Τούρκο. Ο άνθρωπος που είδε, του έμοιαζε απόλυτα. Περιληπτικά ο σεισμός όχι μόνο επηρέασε ριζικά και γκρέμισε την ζωή των ανθρώπων αλλά και την αντίληψη, ως προς την εικόνα του τούρκου στην Ελλάδα. Μετά το σεισμό του 1999 για τον Έλληνα, ο τούρκος δεν ήταν μια αφηρημένη έννοια του «άλλου» αλλά πλέον άνθρωπος. Και σαν ένας έλληνας, ήταν από κρέας και οστά. Επιπλέον υπέφερε…..

Ένα άλλο άμεσο αποτέλεσμα του σεισμού για τις αντιλήψεις, έλαβε χώρα και στην Τουρκία. Οι τούρκοι, αντιλήφθησαν ότι παρά την καταστροφή ο γειτονικός ελληνικός λαός δεν αποπειράται για επιδρομή αλλά απλώνει ένα χέρι βοήθειας…» και τελείωσε την ομιλία της λέγοντας «μου έρχονται στην μνήμη οι φημισμένοι στίχοι του Ναζίμ Χίκμετ «να ζει κανείς μόνος και λεύτερος σαν δέντρο,/ να ζει κάνεις αδελφικά σαν τα δέντρα ενός δάσους», και μάλιστα όλα αυτά σε άπταιστα ελληνικά, πολύ καλύτερα από πολλούς από εμάς.

Οι ομιλίες των ελλήνων αντιπρόσωπων, κυμανθήκαν πάνω κάτω στο ίδιο σκηνικό με τους τούρκους συναδέλφους τους. Γενικά βρέθηκα μέσα σε ένα κλίμα αδελφοσύνης και αλληλοκατανόησης. Μάλιστα μερικές αφηγήσεις και από την μια πλευρά και από την άλλη ήταν άκρος συγκινητικές, ενώ η σύζυγος του αείμνηστου αρχιτέκτονα και γελοιογράφου ΑΤΙLA OZER (1949 -2011), είχε την καλοσύνη να μου προσφέρει μια σειρά έργων του συζύγου της, ομόλογο ότι ήταν μια ζεστή όμορφη και συγκινητική στιγμή.

Δεν αγνοώ, ούτε είμαι από αυτούς θα πουν ότι με μια καρικατούρα λύθηκαν τα προβλήματα των διμερών σχέσεων με την γείτονα. Εκείνο όμως που μπορώ να πω, είναι ότι αισθάνθηκα τρομερά άνετα με τους γείτονες τούρκους γελοιογράφους και ας μην μιλώ την ιδία γλώσσα και ας μην έχω την ίδια θρησκεία, αυτό κάτι λέει. Ότι τουλάχιστο στις προσωπικές μας σχέσεις, μπορούμε να τα βρούμε, γιατί αν βάλουμε στη μέση τις επίσημες πολιτικές των ταγών μας και από την μια και από την άλλη πλευρά, τότε ζήτω που καήκαμε. Ας κερδίσουμε λοιπόν το ελάχιστο, κάτι είναι κι αυτό.